Urfa’nın ilk kütüphanesi olarak kabul ettiğimiz,
Sultantepe kütüphanesi 7 yüzyıla tarihlenmektedir. Bir tapınak
kütüphanesidir. İlimizde ilk halk kütüphanesi hizmetleri cumhuriyetle
birlikte verilmeye başlanmıştır.
1927 yılında kurulan Maarif Kütüphanesi, Tevhid-i
Tedrisat Kanunu ve Tekke Zaviye ve Türbelerin Kapatılması Kanunundan
sonra oluşturulan ilk kütüphanemizdir. Medreselerde bulunan kitaplar o
dönem bu kütüphaneye taşınmış ve böylece halk kütüphanesi hizmeti veren
ilk kütüphanemiz hizmete girmiştir. Geniş bir okuma salonu ve 2 odadan
oluşan bu kütüphane 1934 yılında oluşturulan Halkevi kütüphanesinin
nüvesini oluşturmuştur.
19 Şubat 1932 tarihinde açılan halkevleri ilk
yaygın kütüphane hizmeti veren kurumlarıdır. Urfa Halkevi 1934 yılında
kurulmuştur.
Halkevinin Kitapsaray ve Yayın kolu tarafından
hizmetleri yürütülen halkevi kütüphanesinden 2338 adet kitabı olmasına
rağmen, bir yıl içinde 18.016 kişi yararlanmıştır. O dönem şartları
düşünülünce, rakamın yüksek olduğunu söyleyebiliriz. Bu da kütüphaneye
olan talebin ne olduğu hakkında önemli bir fikir vermektedir.
Halkevi kütüphanesi 1951 yılına kadar halk
kütüphanesi hizmeti vermiştir. 1951 yılında çıkarılan 5830 sayılı
yasayla halkevleri kapatılınca kütüphanede etkisiz kalmıştır.
Daha sonra halk kütüphanesi hizmeti veren bir yapı
olarak şehir kütüphanesini görüyoruz. Köprübaşında 1958 yılında hizmete
girmiştir. Müdürlüğünü Vehbi Kürkçüoğlu’nun yaptığı şehir kütüphanesi
1967’ye kadar hizmet vermiştir. 1968 yılında yeni yapılan il halk
kütüphanesi hizmete girince, şehir kütüphanesinin kitapları da halk
kütüphanesi koleksiyonuna dâhil edilmiş, kurulduğu tarihten itibaren
Urfa’daki halk kütüphanesi hizmetinin ağırlık noktasını oluşturmuştur.
Kütüphane
sistemi geçen 40 yılda oluşturulamamış olsa da verdiği hizmetlerle Urfa
halkının kültür seviyesine olumlu katkılar yapmıştır. Günümüzde 35 bin
kitapla hizmet vermektedir.
Halk kütüphaneleri ilçelerimizde de mevcuttur.
Akçakale ılçe Halk Kütüphanesi 1990 yılında, Birecik ılçe Halk
Kütüphanesi 1963, Bozova ılçe Halk Kütüphanesi 1987, Halfeti ılçe Halk
Kütüphanesi 1976, Harran ılçe Halk Kütüphanesi 2000, Hilvan ilçe halk
kütüphanesi 1965, Siverek ılçe Halk Kütüphanesi 1961, Suruç ılçe Halk
Kütüphanesi 1981, Ceylanpınar Kaymakamlık kütüphanesi 2006 Viranşehir
ılçe Halk Kütüphanesi ise 1989 yılında hizmete girmiştir.
Halk kütüphaneleri; Din, dil, ırk düşünce farkı
gözetmeksizin her yaştan insana bilgi hizmeti veren, fırsat eşitliği
sağlayan demokratik, yaygın eğitim kurumları olarak önemli bir açığı
gidermektedir.
KAYNAKÇA: ''Şanlıurfa Halk Kütüphaneleri Tarihi,'' Urfa Hizmet, Erişim Tarihi: Nisan 15, 2022, https://urfahizmet.com/sanliurfa-halk-kutuphaneleri-tarihi.html
.